19 Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik – temat: „Światło”

Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik jest największą w Europie imprezą plenerową o tematyce naukowej. Jego celem jest upowszechnianie wiedzy z różnych dyscyplin naukowych poprzez prezentowanie ciekawych eksperymentów i doświadczeń – zarówno prostych, związanych z archeologią czy fizyką niskich temperatur, jak i najnowszych dokonań współczesnych uczonych. Piknik pozwala zrozumieć i poznać naukę, ukazując ją jako niezwykle ekscytującą i pasjonującą dziedzinę życia, a poprzez przybliżenie warsztatu naukowca zachęca i inspiruje zwiedzających do podjęcia samodzielnej aktywności naukowej. Tematem tegorocznego Pikniku Naukowego jest „Światło”, nasi podopieczni z Ogniska Bielany na stanowisku Centrum Nauki Kopernik prowadzili eksperymenty pod nazwą „Świetlne ciekawostki”, a oto niektore z ciekawostek przez nie wyszukane…

Największe źródło światła: SŁOŃCE
Ta przyjazna gwiazda, która zdaje się spoczywać w bezruchu w centrum naszego układu słonecznego, jest naszym najcenniejszym źródłem energii, pełniąc również rolę swego rodzaju inkubatora podtrzymującego życie na Ziemi. Co warto o niej wiedzieć? Słońce ma średnicę 109 razy większą niż Ziemia, więc zmieściłoby się w nim ponad milion takich planet jak nasza. Wszystkie 8 planet Układu Słonecznego stanowi mniej niż 1% masy Słońca. Mogło by się zdawać, że tak niezwykły obiekt składa się częściowo z kombinacji niewiadomych i magii. Prawda jest jednak taka, że w jego skład wchodzą głównie dwa pierwiastki – wodór (72%) i hel (26%).Pozostałe 2% to mieszanka różnych pierwiastków ciężkich.

Słońce c.d

W środku Słońca panuje temperatura 15 mln stopni Celsjusza, a na jego powierzchni – tylko 5500^oC.  W ciągu doby na każdy metr kwadratowy na Ziemię dociera 164 WAT energii. To prawie tak, jakby każdy metr kwadratowy naszej planety był nieustannie oświetlany przez lampkę z żarówką o mocy 150 W. Gdyby człowiekowi udało się przechwycić i zmagazynować energię wytwarzaną przez Słońce chociaż w jednej sekundzie, energii tej wystarczyłoby ludzkości na blisko milion lat. Ziemia znajduje się ok. 150 mln kilometrów od Słońca. Dla porównania, gepard biegnący nieustannie ze swoją maksymalną prędkością przebyłby ten dystans w… 150 lat. A ile zajmuje promieniom słonecznym dotarcie na Ziemię? Nieco ponad 8 minut.

8 MINUT NIEWIEDZY
Światło podróżuje w próżni z prędkością ok. 300.000 km/sek. co jest najszybszą prędkością możliwą w przyrodzie. Oznacza to, że potrzebuje ono trochę ponad 8 minut aby dolecieć ze Słońca do Ziemi (pokonuje ok. 150 mln kilometrów). Nie wiemy co się dzieje ze Słońcem przez te 8 minut.Dla przykładu – gdyby nagle ono znikło, to dopiero po 8 minutach zauważylibyśmy to na niebie. Czy 8 minut ze Słońca na Ziemię to szybko? Dla porównania – jadąc samochodem z prędkością 100 km/h zajęłoby to nam…177 lat! Tymczasem światło w czasie sekundy zdążyłoby 7 razy okrążyć Ziemię lub dolecieć raz na Księżyc.

Odrobina wiedzy…
Światło – często niedoceniane w życiu codziennym. Jest tak naturalne, że zupełnie zapominamy o jego istnieniu , … dopóki nie przepali się żarówka ;), wystarczy jednak odrobina zastanowienia i odkrywa się przed nami wspaniały ŚWIAT ŚWIATŁA. Bez wątpienia każdy z nas zachwycił się choćby raz zjawiskiem tęczy, niektórzy może mieli okazję zobaczyć zorzę polarną, krwiste światło zachodzącego słońca, a może Noworoczne fajerwerki, efektownie ziluminowany kościół, fontanny tańczące w kolorowym świetle, czy też zakupy w dobrze oświetlonym salonie odzieżowym (pewnie niewiele osób zdaje sobie sprawę, że wybrało akurat ten sklep z powodu światła które „zaprosiło” do środka i zręcznie doprowadziło do właściwego produktu – niekoniecznie akurat tego który jest dla nas niezbędny ;).

Wewnętrzna strona łuku tęczy jest fioletowa. Jakiego koloru jest po stronie zewnętrznej?
Czerwona. Spektrum światła widzialnego rozciąga się od czerwieni do fioletu. Łatwo to zapamiętać, gdyż fale sąsiadujące ze spektrum widzialnym po jednej stronie nazywamy podczerwienią, po drugiej – nadfioletem (lub ultrafioletem).

Co jest najbardziej niebezpieczne dla wzroku w słoneczny dzień?
Noszenie okularów przeciwsłonecznych bez filtra UV. Okulary, które filtrują jedynie światło widzialne, to prawdziwy zabójca wzroku. Powodują one u noszącego rozszerzanie źrenic, które adaptują się do mniejszej ilości światła. Przez to do wnętrza oka wpada znacznie więcej promieniowania UV, niż działoby się to bez okularów.

U jakich ludzi bardziej widoczny jest efekt czerwonych oczu na zdjęciach?
Niebieskookich.Choć tęczówka nie odgrywa roli w powstaniu efektu czerwonych oczu – jest to bowiem światło odbite od dna oka, to niebieskoocy także w tej części gałki ocznej mają mniej melaniny.Rolę koloru dna oka łatwo dostrzec w przypadku zdjęć osób z heterochromią (różnicą w kolorze oczu) – zazwyczaj czerwone na zdjęciu wychodzi tylko jedno oko – to niebieskie.

Który, popularny napój, jasno świeci w świetle ultrafioletowym?
Tonik jest przejrzysty w świetle dziennym, zaś w ultrafiolecie zaczyna świecić. Dotyczy to tylko tych toników, które zawierają chininę (obecnie dostępne są w sprzedaży także toniki bez chininy). Nawet minimalne jej stężenie wywołuje ten efekt.

Jak jasna może być supernowa?
Jak sto miliardów gwiazd. Rozbłysk supernowej może być jaśniejszy od skumulowanej jasności całej galaktyki. Dzięki temu, choć w Drodze Mlecznej nie zaobserwowano supernowej od roku 1604, z łatwością obserwujemy je w odległych galaktykach.