Placówka wsparcia dziennego – Relacja • Społeczność • Rozwój

21 marca w Uczelni Korczaka odbyła się debata na temat placówek wsparcia dziennego, jako ważnego elementu wspierania rodzin. W wydarzeniu wzięli udział Jarosław Adamczuk (Dyrektor Centrum Wspierania Rodzin „Rodzinna Warszawa”), Katarzyna Wędrowska (Koordynatorka Zespołu Ognisk Wychowawczych prowadzonych przez Centrum Wspierania Rodzin) oraz Adam Nyckowski (kierownik Katedry Wychowania, Kultury i Profilaktyki na Uczelni Korczaka). Debatę poprowadzili dziekan Wydziału Nauk Społecznych Uczelni Korczaka prof. Barbara Skałbania i pełnomocnik rektora ds. strategii i rozwoju Paweł Rabiej.

Placówki zapewniają wsparcie rodzinom, ale przed wszystkim działają jako bezpieczne i przyjazne środowisko dla dzieci, umożliwiając im rozwój w różnych obszarach życia. Z sukcesem zapewniają wsparcie psychologiczne i pełnią rolę wychowawczą, na którą szkoła i rodzice często niestety nie mają czasu lub wiedzy. Są miejscem, w którym naturalnie sprawdzają się elementy pedagogiki korczakowskiej, nauki Janusza Korczaka i Kazimierza Lisieckiego „Dziadka” – twórcy Towarzystwa Przyjaciół Dzieci Ulicy. I warto je zauważyć, w drodze poszukiwań najlepszej z dróg do dobrej edukacji i wychowania. 

Debata „Placówka wsparcia dziennego. Relacja • Społeczność • Rozwój”, skoncentrowała się na roli placówek wsparcia dziennego jako istotnych elementów usług oraz na konieczności responsywnego do zmiany paradygmatu myślenia o ich roli i funkcji w przestrzeniach społecznych. Placówki wsparcia dziennego świadczą wsparcie i opiekę nad dziećmi poza szkołą, zapewniając im dodatkowe zajęcia, aktywności rekreacyjne, wsparcie edukacyjne oraz terapeutyczne, jeśli jest to konieczne.

Wychowankowie placówki mogą otrzymać w niej wsparcie terapeutyczne czy lekcyjne, ale przede wszystkim znajdują w niej bezpieczne środowisko, w którym mogą rozwijać swoje umiejętności społeczne, nawiązywać pierwsze przyjaźnie oraz poszerzać swoje horyzonty poprzez różnorodne aktywności. Tworzyć społeczność i trwałe relacje, nawet na całe życie.

W filozofię ich działania jest wpisana responsywność – gotowość skutecznego i szybkiego reagowania na potrzeby i oczekiwania młodych ludzi oraz ich rodzin. Zespół pracowników na co dzień współpracuje z rodzinami, aby zrozumieć, czym dla nich jest placówka wsparcia dziennego i jakie efekty mogą osiągnąć, korzystając z tych usług w tym finalnie wypracować spójne w oddziaływaniu wychowawcze środowisko. Wierzą w aktywizację rodziców bez stygmatyzacji oraz w podmiotowe traktowanie rodzica i dziecka, co sprzyja budowaniu zaufania i współpracy. Ich celem jest nie tylko świadczenie wsparcia w obecnym kontekście społecznym, emocjonalnym i edukacyjnym, ale także przygotowanie podopiecznych do radzenia sobie w nowoczesnej rzeczywistości.

Podsumowując, placówki wsparcia dziennego nie tylko zapewniają konkretne usługi terapeutyczne czy korekcyjne, ale także działają jako miejsce, w którym budują się relacje oparte na zaufaniu i współpracy. Ich praca opiera się na responsywności, indywidualnym podejściu oraz ciągłym doskonaleniu, by jak najlepiej odpowiadać na potrzeby podopiecznych i ich rodzin, aby mogły osiągać sukcesy i rozwijać się we wszystkich obszarach życia.

Jednak w świadomości ogólnej placówka wsparcia dziennego, ognisko, świetlica czy SPOT, bo one nawet z nazwy nie są jednolite nie są ani dobrze znane, ani nawet dobrze odbierane, są niedoceniane, niezbyt rozpoznane i kojarzą się z patologią, trudną młodzieżą i marginesem społecznym. Za mało się mówi o placówkach wsparcia dziennego, ich profesjonalizmie i sukcesach jako placówek prowadzących potrzebną działalność specjalistyczną. 

Jak poprawić wizerunek placówek wsparcia dziennego i nie zmarnować ich potencjału?

Według ekspertów Centrum Wspierania Rodzin i Uczelni Korczaka – która kształci kadry w zakresie pedagogiki, pomocy społecznej i psychologii społecznej – oraz uczestników debaty, należy rozważyć kilka kierunków działania:

1. Należy wprowadzić tematykę świetlic socjoterapeutycznych i specyfiki tej formy uprawiania pedagogiki do akademickich programów kształcenia studentów pedagogiki, psychologii, resocjalizacji, socjologii, pracy socjalnej i polityki społecznej.
2. Stworzyć profesjonalny system kształcenia kadry wychowawczej świetlic.
3. Wyodrębnić i zdefiniować zawód wychowawcy placówki wsparcia dziennego w kontekście innych zawodów „pomocowych”.
4. Stworzyć profesjonalny system kształcenia superwizorów ukierunkowanych na działalność świetlic socjoterapeutycznych.
5. Zainicjować proces integracji środowiska praktyków socjoterapii, pracy środowiskowej ze środowiskiem akademickim, działającym w obszarze nauk społecznych.
6. Wprowadzić do debaty publicznej temat świetlic socjoterapeutycznych jako podstawowej formy profilaktyki, przeciwdziałającej procesom marginalizacji i wykluczenia społecznego dzieci i młodzieży, ale także jako miejsca kompleksowego rozwoju dzieci i młodzieży ze wszystkich warstw społecznych